Κωδεΐνη

Η κωδεΐνη, είναι οπιοειδές αναλγητικό και αντιβηχικό φάρμακο. Ανήκει στον πίνακα ΓΣ ναρκωτικών και είναι περιέχεται στα σκευάσματα Lonalgal, Lonarid-N, Sival-B και Paracetamol+Codeine, σε συνδυασμό με άλλες δραστικές ουσίες.

Συντακτικός τύπος κωδεΐνης

Συντακτικός τύπος

  Ο συντακτικός τύπος της κωδεΐνης, φαίνεται στην διπλανή εικόνα:

  Θα παρατηρήσετε την σχεδόν απόλυτη ομοιότητα της κωδεΐνης με την μορφίνη. Ουσιαστικά η κωδεΐνη αποτελεί την μονο-μεθυλιωμένη μορφή της μορφίνης(μεθυλίωση στο οξυγόνο του φαινολικού δακτυλίου).

  Θα παρατηρήσετε την χαρακτηριστική γέφυρα ανθράκων-αζώτου στο μόριο(στο σημείο με τις έντονα μαυρισμένες παύλες).

Στερεοχημική διάταξη κωδεΐνης 

Στερεοχημεία

  Η στερεοχημική διάταξη της κωδεΐνης φαίνεται στην διπλανή κινούμενη εικόνα(gif):
  Το μόριο έχει σύνθετη στερεοχημική διάταξη, η οποία οφείλεται βεβαίως στην σύνθετη δομή του. Θα παρατηρήσετε ότι το μόριο κάμπτεται, σχηματίζοντας μία μικρή γούβα.
  Χαρακτηριστική επίσης η γέφυρα ανθράκων-αζώτου στο κάτω μέρος του μορίου.

Φαρμακοτεχνικές μορφές

  Τα φαρμακευτικά σκευάσματα τα οποία περιέχουν κωδεΐνη, μπορούν να βρεθούν στις εξής φαρμακοτεχνικές μορφές:

• Δισκία
• Υπόθετα
• Κοκκία αναβράζοντα
• Σιρόπι

Θεραπευτική δράση

  Η κωδεΐνη, όπως προαναφέρθηκε, έχει αναλγητικές ιδιότητες(είναι και αυτή αλκαλοειδές του οπίου*, όπως η μορφίνη. Η δράση της κωδεΐνης όμως είναι γενικά ασθενέστερη της μορφίνης), καθώς και αρκετά καλές αντιβηχικές ιδιότητες. Η κωδεΐνη επιπλέον δρα και ως αντιδιαρροϊκό φάρμακο(περιορίζει την κινητικότητα του εντέρου).

*Τα αλκαλοειδή του οπίου(ενώσεις οι οποίες περιέχονται στο όπιο), έχουν γενικά αναλγητικές ιδιότητες.

Ανεπιθύμητες ενέργειες

  Ανεπιθύμητες ενέργειες μπορούν να προκληθούν κατά την λήψη κωδεΐνης. Μερικές από αυτές είναι:

• Εξάρτηση στην κωδεΐνη και ανάπτυξη αντοχής σε αυτή
• Δυσκοιλιότητα
• Υπνηλία
• Κνησμός
• Ναυτία
• Εμετός
• Ξηροστομία
• Μύση
• Ορθοστατική υπόταση
• Αίσθημα ευφορίας
• Δυσφορία
• Καταστολή του αναπνευστικού(μειωμένες και αργές αναπνοές)

Για πλήρη λίστα των ανεπιθύμητων ενεργειών, συμβουλευτείτε το φύλλο οδηγιών του σκευάσματος που λαμβάνετε/πρόκειται να λάβετε.

Ειδικές παρατηρήσεις

  Η κωδεΐνη, είναι εξαρτησιογόνο φάρμακο. Να λαμβάνεται μόνο εάν σας το έχει συνταγογραφήσει αρμόδιος ιατρός. Να μην λαμβάνετε δόσεις μεγαλύτερες/περισσότερες από αυτές που σας έχει υποδείξει ο ιατρός σας.

  Να μην λαμβάνεται από εγκύους και παιδιά κάτω των 12 ετών.

Φάσμα NMR

Παρακάτω φαίνεται προσομοίωση του φάσματος NMR υδρογόνου της κωδεΐνης:

Προσομοίωση φάσματος NMR υδρογόνου της κωδεΐνης

Πηγές: Γαληνός, Wikipedia, nmrdb.org, ''Εξαρτησιογόνες Ουσίες''- Μάριος Μαρσέλος(εκδόσεις Τυπωθήτω)