Cisplatin - Αντικαρκινικό φάρμακο

To cisplatin είναι αντικαρκινικό φάρμακο, δραστική ουσία των φαρμάκων Platosin, Cisplatin Hospira, Oncoplat, Platamine, Cisplatin Ebewe, Esoplatin και Cisplatino.

Επιστημονική ονομασία και Γεωμετρική αναπαράσταση

  Το cisplatin αποτελεί την εμπορική ονομασία του συμπλόκου cis-[διάμινο-διχλωρο]λευκόχρυσος(ΙΙ). Ο μοριακός τύπος του συμπλόκου είναι cis-[Pt(NH3)2(Cl)2]. Η γεωμετρία του συμπλόκου, φαίνεται στην διπλανή εικόνα: 

Τα μόρια του χλωρίου και της αμμωνία σχηματίζουν δοτικούς ομοιοπολικούς δεσμούς, καθώς διαθέτουν ένα μη δεσμικό ζεύγος ηλεκτρονίων το καθένα, δρουν δηλαδή σαν βάσεις κατά Lewis. Το άτομο λευκόχρυσου (Pt), ως το μεταλλικό κέντρο του συμπλόκου, δρα ως οξύ κατά Lewis,δέχεται δηλαδή μη δεσμικά ζεύγη ηλεκτρονίων προς σχηματισμό δεσμού. Ο σχηματισμός του συμπλόκου δηλαδή αποτελεί μία αντίδραση εξουδετέρωσης κατά Lewis.Η γεωμετρία του συμπλόκου στον χώρο είναι επίπεδη τετραγωνική και όχι τετραεδρική.

Φαρμακοτεχνική μορφή

  Το cisplatin χορηγείται αποκλειστικά και μόνο ενδοφλέβια, σε μορφή διαλύματος.

Δοσολογία

  Η δοσολογία του φαρμάκου ποικίλει ανάλογα με την μορφή καρκίνου η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί, αλλά και ανάλογα με το ποσοστό κάθαρσης κρεατινίνης στο αίμα του πάσχοντα. Η χορηγούμενη δόση συνήθως ποικίλει από 50mg έως 100mg φαρμάκου, μία μέρα κάθε 3-4 εβδομάδες. Το παρουσιασμένο δοσολογικό σχήμα είναι ενδεικτικό για την αντιμετώπιση ορισμένων μορφών καρκίνου μόνο και δεν αποτελεί γενικό δοσολογικό σχήμα!)Η χορήγηση γίνεται ενδοφλέβια. Σε ασθενείς με μικρότερη του φυσιολογικού κάθαρση κρεατινίνης, χορηγείται μικρότερη δόση από την σύνηθη.

Θεραπευτική δράση

  Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, το cisplatin έχει αντικαρκινική δράση. Χρησιμοποιείται συνήθως για την αντιμετώπιση σαρκωμάτων(καρκινικοί όγκοι επιθηλιακών κυττάρων), ορισμένων καρκινωμάτων(όπως καρκινώματα πνεύμονα και των ωοθηκών), λεμφωμάτων, καρκίνων του τραχήλου της μήτρας καθώς και καρκίνων των γεννητικών κυττάρων. Το cisplatin είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση καρκίνου των όρχεων, αφού χάρις αυτό το ποσοστό επιτυχημένων θεραπειών αυξήθηκε από 10% σε 99+%.

Παρενέργειες

Το cisplatin, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες στους ασθενείς στους οποίος χορηγείται.Αυτές μπορεί να είναι:

• Νεφροτοξικότητα(Βλάβη στους νεφρούς)
• Νεύροτοξικότητα(βλάβη στα νεύρα/νευρικά κύτταρα)
• Ναυτία
• Εμετός
• Αλωπεκία
• Ωτοτοξικότητα(Βλάβη στα αυτιά που οδηγεί σε περιορισμό ή ακόμα και απώλεια της ακοής)
• Διαταραχή των ηλεκτρολυτών
• Αιμολυτική αναιμία

Νεώτερης γενιάς σύμπλοκα του λευκόχρυσου έχουν αναπτυχθεί, τα οποία έχουν αντικαρκινική δράση και λιγότερες παρενέργειες, όπως για παράδειγμα το Carboplatin.

Πηγές:https://en.wikipedia.org/wiki/Cisplatin , http://www.galinos.gr/ , http://www.drugs.com/dosage/cisplatin.html