Μορφίνη

   Η μορφίνη είναι οπιοειδές αναλγητικό φάρμακο. Περιέχεται στα φαρμακευτικά σκευάσματα Oramorph, Morficontin και Mongol. Ανήκει στον πίνακα Β' ναρκωτικών(εξαρτησιογόνος ουσία).

Συντακτικός τύπος μορφίνης

Συντακτικός τύπος

   Ο συντακτικός τύπος της μορφίνης φαίνεται στο σχήμα:

   Χαρακτηριστική η γέφυρα ανθράκων που δημιουργείται στο κάτω δεξιά μέρος του μορίου(έντονα μαυρισμένοι δεσμοί). Είναι χαρακτηριστική επίσης η σύνδεση μεταξύ τριών εξαμελών δακτυλίων ανθράκων, εκ των οποίων ένας βενζολικός.

   Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει και ο πενταμελής ανθρακικός δακτύλιος, ο οποίος συνδέεται στον μέσο 6 μελή ανθρακικό δακτύλιο και φέρει ένα άτομο οξυγόνου στην κορυφή του.

Στερεοχημική διάταξη μορφίνης

Στερεοχημεία

   Η στερεοχημική διάταξη της μορφίνης παρουσιάζεται στο διπλανό σχήμα:
   Παρατηρούμε στο σημείο σύνδεσης του αζώτου(μπλε σφαίρα), την γέφυρα ανθράκων(γκρι σφαίρες)που σχηματίζεται, όπως αναφέραμε και στον σχολιασμό της συντακτικής διάταξης της μορφίνης.
   Εμφανής είναι στον βενζολικό δακτύλιο ο εσωτερικός κύκλος, που όπως έχουμε πει συμβολίζει την συνεχή εναλλαγή διπλών και μονών δεσμών στον δακτύλιο.
   Να υπενθυμίσω ότι οι κόκκινες σφαίρες απεικονίζουν τα άτομα του οξυγόνου και ότι οι λευκές σφαίρες συμβολίζουν τα άτομα του υδρογόνου.

Φυσικά χαρακτηριστικά

   Αποτελεί και αυτή μία λευκή κρυσταλλική σκόνη, με οσμή όμοια του ξυδιού και με πολύ πικρή γεύση. Έχει σημείο τήξεως στους 255 C ενώ εξαχνώνεται στους 190 C. Είναι διαλυτή στο νερό με διαλυτότητα 15mg/mL  (στους 20 C)

Φαρμακοτεχνικές μορφές

  Τα φαρμακευτικά σκευάσματα που περιέχουν μορφίνη, μπορούν να βρεθούν στις εξής φαρμακοτεχνικές μορφές:

• Ενδοφλέβιες ενέσεις
• Ενδομυϊκές ενέσεις
• Υποδόριες ενέσεις (Χορήγηση παρεντερικά)
• Κάψουλες
• Δισκία
• Διάλυμα για από στόματος λήψη

Φαρμακοκινητική

• Απορρόφηση: 20-40% από στόματος, 36-71% παρεντερικά(υποδόρια),100% μέσω ενδοφλέβιας ή ενδομυϊκής ένεσης
• Πρωτεϊνική δέσμευση: 30-40%
• Μεταβολισμός: 90% Ηπατικός
• Χρόνος ημιζωής: 2-3 ώρες
• Αποβολή: 90% ρινικά, 10% στο χοληφόρο δέντρο
• Διάρκεια δράσης: 3-7 ώρες
• Χρόνος επίτευξης μέγιστης δράσης: 5 λεπτά ενδοφλεβίως, 15 λεπτά ενδομυϊκά και 20 λεπτά από στόματος η παρεντερικά(υποδόρια)

Θεραπευτικές Ιδιότητες

   Η μορφίνη χρησιμοποιείται για την ανακούφιση έντονων οξέων και χρόνιων πόνων.

Παρενέργειες

Συνήθεις και παροδικές:

• Κνησμός (φαγούρα)
• Ναυτία
• Εμετός
• Δυσκοιλιότητα
• Υπνηλία
• Ξηροστομία
• Αργές αναπνοές

Άλλες και μακροχρόνιες:

• Εξάρτηση στα οπιοειδή
• Ζαλάδες
• Μειωμένη σεξουαλική ορμή
• Διαταραχή σεξουαλικής λειτουργίας
• Μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης
• Κατάθλιψη
• Ανοσοανεπάρκεια
• Αργή αναπνοή
• Ακανόνιστη έμμηνος ρύση
• Αυξημένη πιθανότητα πτώσεων 
• Επερχόμενη από οπιοειδή αφύσικη ευαισθησία στον πόνο

Κύηση και γαλουχία

   Δεν πρέπει να λαμβάνεται μορφίνη κατά την κύηση και την γαλουχία αυστηρά διότι μπορεί να έχει μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο έμβρυο. Μην ξεχνάμε ότι η μορφίνη θεωρείται ναρκωτική ουσία.

Φάσμα NMR H

  Παρακάτω φαίνεται προσομοίωση του φάσματος NMR υδρογόνου της μορφίνης:

Φάσμα NMR υδρογόνου Μορφίνης

Πηγή: en.wikipedia.org , www.galinos.gr